ظرفیت گونۀ درختی آردوج (Juniperus foetidissima Willd.) و درختچه‌ای چتنه (Juniperus oblonga M.B.) برای مطالعات اقلیم‌شناسی درختی در منطقۀ ارسباران

با وجود اهمیت منطقۀ رویشی ارسباران، تا کنون پژوهش گاه‌شناسی درختی در آن انجام نگرفته است. در این پژوهش، برای نخستین بار ظرفیت دو گونه از جنس ارس (گونۀ درختی آردوج (Juniperusfoetidissima) و درختچه‌ای چتنه (J.oblonga)) بئا هدف بررسی‌های اقلیم‌شناسی درختی در جنگل‌های ارسباران ارزیابی شد. 25 اصله از هر گونه نمونه‌برداری شد و مراحل آماده‌سازی، اندازه‌گیری پهنای حلقه‌های رویشی، تطابق زمانی، تعیین شاخص رویشی و ساخت سری ‌زمانی آنها به شیوه‌های استاندارد انجام گرفت. طول سری‌های زمانی پهنای حلقۀ سالیانۀ ساخته‌شده برای آردوج و درختچه چتنه به‌ترتیب حدود 60 و 40 سال بود و زیاد بودن شاخص‌های آماری کیفیت سری زمانی (میانگین حساسیت (MS)، میزان سیگنال تجمعی (EPS) و سیگنال به اغتشاش (SNR)) در هر دو گونه، پتانسیل زیاد آنها را در بررسی روابط رشد- اقلیم و بازسازی داده‌های اقلیمی نشان می‌دهد. بررسی روابط بین رویش و عوامل اقلیمی نشان داد که هر دو گونه واکنش مشابهی به اقلیم دارند: دمای زیاد هوا پیش از فصل رویش اثر مثبتی بر شاخص رویش دارد، در‌حالی که بهار گرم سبب کاهش رویش می‌شود. بارندگی پیش از فصل رویش تأثیر معنی‌داری بر رویش ندارد، درحالی که بارندگی بهاره به‌شدت رشد عرضی را تحریک می‌کند. در مجموع، با توجه به پراکنش خوب گونه‌های جنس ارس در ارسباران و موفقیت‌آمیز بودن ساخت سری‌ زمانی و ارتباط مستحکم آن با عوامل اقلیمی، می‌توان از آنها برای تحقیقات اقلیم‌شناسی درختی بهره برد. برای افزایش طول سری زمانی نیز می‌توان از گرده‌بینه‌های ارس به‌کار‌رفته در بناهای قدیمی منطقه استفاده کرد.